*هنگام افطار از آغاز كردن تغذیه با آب سرد،نوشابه و مانند اینها جدا خودداری كنید.به جای آب سرد كمی آب گرم یا چای میل كنید.

*افطار را با خوردن خرما،كشمش،عسل و به‌‌طور كلی با یك قند طبیعی آغاز كنید.به این ترتیب اشتها كنترل می‌شود و زیاده‌خوری كم‌تر پیش می‌آید.

* خوردن چای شیرین كم ‌رنگ،شیر گرم،فرنی و حلیم كم ‌روغن در آغاز افطار مناسب است.

*خوردن نان و پنیر و سبزی (ضدعفونی شده) یا نان و پنیر و مغز گردو توصیه می‌شود.

*سبزی را در افطار میل كنید.چرا كه خوردن سبزی در سحری ممكن است منجر به تشنگی در طول روز بشود.

*از آشامیدن آب فراوان در وسط غذا خودداری كنید.آب در وسط غذا سبب رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم می‌شود.

* در زمان بین افطار تا سحر،البته با رعایت فاصله با غذا،آب كافی بیاشامید.

*حتما برای صرف سحری،كمی زودتر از خواب برخیزید تا هم ضمن استفاده از بركات معنوی ساعات سحر و مناجات با خدا،بدون عجله و با آرامش خاطر سحری بخورید.حتی اگر میل به خوردن غذا در سحر ندارید،آب،چای،شیر و مانند اینها را فراموش نكنید.

* از خوردن تنقلات فراوان خودداری كنید.

*حتما در غذای افطار و به خصوص سحر میوه میل كنید.علاوه بر میوه‌جات فصل،از خیسانده برگه آلو،زردآلو،انجیر و مانند اینها هم می‌توان به عنوان میوه استفاده كرد.گوجه فرنگی هم می‌تواند نقش میوه را داشته باشد.

*اگر در ماه رمضان دچار یبوست می‌شوید علاوه بر میوه از خورش‌های ملین مثل خورش آلو و خورش‌های سبزی‌دار بیشتر استفاده كنید.

* در طول زمان امساك (روزه) از رفتن به حمام داغ،خون دادن و كارهایی كه موجب ضعف و بی‌حالی می‌شود خودداری كنید.

*معده خالی در هنگام افطار تحمل غذای سنگین را ندارد،لذا خوردن غذاهای سهل‌الهضم و تقریبا نرم برای افطار مناسب‌تر است.

* اگر تخم‌مرغ میل می‌كنید در درجه اول به صورت آب‌پز سفت و در درجه دوم به صورت نیم‌بند (به شرط آن كه سفیده آن منعقد شده باشد و زرده كمی حالت سفتی به خود گرفته باشد) میل كنید.تخم‌مرغ نیمرو زیان‌بخش بوده و همچنین دیر هضم‌تر از تخم مرغ آب‌پز است.

* سالاد (بدون پیاز) مكمل خوبی برای غذاها در ماه مبارك رمضان است.

* بادمجان،فلفل و سایر ادویه‌ها گاهی موجب احساس تشنگی در طول روز می‌شود.

* آشامیدن آب یخ یا نوشابه خیلی سرد برای معده خالی زیان‌بخش است.

*اگر به اقتضای فصل گرما یا فعالیت‌های بدنی،در طول روزه‌داری زیاد عرق كردید،نمك از دست رفته توسط عرق را به صورت‌های مختلف در افطار و سحر جبران كنید.

*از تغییرات شدید در عادات غذایی و خوردن غذاهای نامانوس یا غذاهایی كه برای شما ناراحتی به وجود می‌آورد لااقل در ماه رمضان خودداری كنید.

* كله‌پاچه،سیرابی و شیردان موجب تشنگی زیاد می‌شود.لذا بهتر است میل نكنید ولی اگر مایلید میل كنید به صورت كم‌آب،كم‌نمك و آن هم در افطار میل كنید.

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی، فیزیکی، روحی و اجتماعی به همراه دارد، ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز ...

پرخوری وکم خوری درماه رمضان

تغذیه صحیح در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی‌ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد.

مصرف تمام مواد غذایی باید روی اصول و برنامه باشد. مثلاً اگر می‌گوییم لبنیات خوب است، باید در نظر داشته‌باشیم که مصرف بالای لبنیات بدون مصرف آب به میزان کافی، ایجاد سنگ‌های مجاری ادراری را بسیار افزایش می‌دهد.

مصرف مواد پروتئینی (گوشت، مرغ، لبنیات و ماهی) به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده نمود تا از یبوست جلوگیری شود و باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی می‌شود.

در خصوص کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می‌گیرند، باید تمام مواد مغذی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود. این نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوه هایی مثل هویج و گوجه فرنگی را بسیار مصرف نمایند.

چگونگی روزه گرفتن در ماه رمضان

روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی،  فیزیکی،  روحی و اجتماعی به همراه دارد،  ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین نیاز به مصرف غذای زیاد هنگام افطار و سحر نیست،  بلکه آنچه مهم است نحوه رژیم غذایی در این ماه است.

بدن مکانیسم های تنظیم کننده ای دارد که در طی روزه داری فعال می‌شوند و سوخته شدن مؤثر چربی بدن در این ماه رخ می‌دهد. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت و فعالیت فرد در طی ماه رمضان کافی است. اختلالات بوجود آمده در این ماه ناشی از مصرف زیاده از حد غذا،  مصرف نامتعادل غذا و خواب کم است.

کاهش وزن و افزایش چربی خون به علت بدخوری و پُرخوری در ماه رمضانبسیاری از افراد طی این ماه به لحاظ تغذیه دچار بد خوری و یا پُرخوری شده و در تغذیه افراط می‌کنند به گونه ای که ممکن است، حتی وزن فردی کاهش یافته، اما میزان چربی خونش افزایش یابد، بنابراین علت اصلی این مشکلات افراط در مصرف شیرینی جات است چون شیرینی جات، مواد قندی و چربی‌ها، به راحتی سلامت مصرف کنندگان را با خطر مواجه می‌کند. بنابراین باید از مصرف زیاد غذاهای چرب و سرخ کرده به شدت خودداری کرد، چون برخلاف آنچه که مردم گمان می‌کنند که طی ماه رمضان به واسطه روزه گرفتن وزن افراد کم می‌گردد و همچنین افرادی که دچار چربی خون بالا هستند، چربی خون آنها کاهش می‌یابد، در بسیاری از موارد مشاهده شده که پس از ماه رمضان نه تنها باعث کاهش وزن نشده، بلکه موجب افزایش وزن و چربی‌هم می‌شود.

مصرف زیاد مواد غذایی چرب هنگام افطار باعث بی اشتهایی در هنگام سحر می‌شود، چون هضم چربی‌ها در بدن نیازمند مدت زمان طولانی‌تراست، استفاده از خوراکی‌ها و مواد غذایی تا دیر وقت و به تأخیر انداختن زمان خواب، موجب بی اشتهایی و بی حوصلگی‌هنگام سحر می‌شود، بنابراین اگر وعده افطار به صورت مناسب مصرف شود مشکلی برای وعده سحر ایجاد نخواهد شد.

اگر روزه به شیوه مناسب انجام نشود یعنی رژیم غذایی به گونه ای باشد که کالری بیش از حد ممکن وارد بدن شود، به طور حتم به بدن آسیب می‌رسد. بنابراین اگر روزه داری به شیوه صحیح انجام شده باشد، می‌تواند با کاهش کالری در بدن، نوع خوب کلسترول یا HDL را در بدن افزایش داده و موجب کاهش کلسترول بد یا LDL شود. در غیر این صورت کلسترول بد خون افزایش می‌یابد.

شستشوی مواد مسموم بدن بوسیله روزه

مسلمانی را در نظر آورید كه یازده ماه تمام بدون وقفه نوها ببدنش وارد شده اند، ورود تازه‌ها از روی قاعده علمی‌و نظم بهداشتی نیست و برعكس خروج كهنه‌ها و فاسدها كه بوسیله ریه، كلیه، كبد  و پوست و...  انجام می‌گیرد بحساب و نظم است.

ریه‌ها سموم را بنظم خارج می‌سازند و كلیه‌ها زهرها را بحساب دفع می‌كنند و كبد به ترتیب مخصوص آنها را دور می‌نماید، لاجرم انبارهای ذخیره ای، درست و مرتب پر نشده اند و متابولیسم شاید بصورت سوخته و نیم سوخته درآید و ایجاد بیماریهای تغذیه‌ای از این نیم سوخته‌ها باشد كه اگر بوسیله روزه گرفتن نظم و حسابی در كار ذخائر بدنی بوجود نیاید سبب پیدایش پیش آمدهای ناگواری گردد و حتی در پایه‌های منابع ذخیره‌ای شكافی بوجود آید( این خود دلیلی نیز بر اثبات وجوب روزه داری است. )

برای صادرات بدن فرض كنید چرخ دندانه‌داری است و برای وارداتش نیز بهمین نحو چرخ دندانه‌دار دیگری.

زمانی بدن به اعتدال و خوشی است كه این دو چرخ دندانه هائی داشته‌باشند كه خوب در یكدیگر جای گیرند و بچرخند اما دندانه‌های واردات چون حسابی و نظمی‌ نداشته و خوردن و آشامیدنها منظم نیست ولی دندانه‌های چرخ صادراتی بحساب است و از روی غرائز تعبیه گردیده لذا باید دندانه‌های چرخ وارداتی را با روزه داری تعمیر و منظم و پاك و روغن كاری نمود و این همه اعمال با یكی دو روز روزه متوالی انجام نخواهد پذیرفت.

اینكه می‌گوئیم صادرات بدن مرتب و وارداتش نامیزان است راست می‌گوئیم!

كلیه و كبد و ریه و پوست و...  كه ارگانهای صادراتی اند همه بنظم اند، كلیه حتی فراموش نمی‌كند كه آدمی‌در شب احتیاج به خواب دارد نباید برای ادرار كردن بیدار شود لذا به تناسب تاریكی و سنگینی خواب از ترشحات خود كاسته و كمتر ادرار بوجود می‌آید، پوست همینطور و ریه ها و كبد و...

اما واردات آنچنان نامنظم است كه گاه آدمی‌بجای طیبات و غذاهای پاكیزه و حلال بدست خود غبارها، دودها، الكلها، و ناشایست های دیگر را به حساب واردات كشور بدن بسویش سرازیر می‌نماید و در نتیجه حوض متابولیكی كه طاق تحمل فشارها و صدمه ها را ندارد شكاف برداشته آدمی‌را بروز سیاه و روزگار سیاه می‌نشاند.

به عنوان مثال:می‌دانیم در شهرها، بخصوص شهرهای صنعتی كه هوای آلوده دارند و دارای مقداری گازهای فلزات سنگین مانند سرب و جیوه و آهن می‌باشد.  این كارها  از راه ریه ها همراه هوای تنفسی وارد بدن می‌شود و مثلاً سرب روی گلبولهای قرمز خون انساج عصبی و استخوانی ثابت شده ایجاد كم خونی وعصبانیت و لاغری و دردهای استخوانی می‌كند و در صورتیكه با گرسنگی ملایم( روزه)، اسیدوز ترشی خون بالا رود این مواد سمی‌گفته شده از محل های خود خارج شده وارد جریان خون گردیده از كلیه ها دفع می‌شوند یعنی در حقیقت پیوسته حوض متابولیكی گفته شده بدفع سموم اشتغال دارد.

بدن مانند منبع ذخیره شده ای است از آنچه بنام خوردنیها و آشامیدنیها بآن وارد می‌شود و چون بسیاری از اعضاء برای دفع سموم در تلاش مداوم هستند لازم است به بدن فرصتی بمنظور خوب عملی ساختن دفع سموم داده شود كه جز با روزه داری و منظم ساختن كیفیت و كمیت مواد وارداتی ببدن صورت تحقق نخواهد پذیرفت!

سئوال: عوض شدن مایع و مواد بین بافتی و پاك شدن بدن از سموم در ماه رمضان این معنی را می‌دهد كه خالق ما با این دستور مخلوق خود را سالیانه بطور مستمری یك ماه میهمانی كرده بقیه سال آنها را بخودشان وا می‌گذارد!

جواب: اعمال بدن بوسیله دو دستگاه تنظیم كننده بسیار مهم اداره می‌شوند. 1) دستگاه عصبی2) دستگاه هورمونی یا غدد مترشحه داخلی.

دستگاه عصبی آن دسته از فعالیت های بدنی را كه بسرعت تغییر می‌یابند اداره می‌كنند مانند حركات ارادی- انقباض عضلانی و بسیاری از اعمال مترشحی غدد- دستگاه هورمونی با اعمال گوناگون سوخت وساز بدن پیوستگی داشته اعمال نظم دهنده سرعت واكنشهای شیمیائی سلولها- ترتیب عبور مواد از جدار یاخته ها و سایر پدیده های متابولیكی سلولی مانند رشد و ترشح و..  را بعهده دارند، آنچه اهمیت دارد اثرات هورمونی است كه بعضی در زمان كوتاهی حدود ثانیه اتفاق می‌افتد ولی بیشتر آنها پس ازچند روز آغاز شده هفته ها، ماهها و حتی سالها دوام می‌یابند. لذا چگونگی عمل دو دستگاه كنترل كننده عصبی و هورمونی اختلاف زیادی با هم دارند( غده فوق كلیوی- قسمت مغزی آن- و هیپوفیز خلفی با تحریكات عصبی ترشح خود را آغاز می‌كنند و بطور كلی اصلاح هر كدام برای اصلاح دیگری نافع است).

با توجه به اثرهای ماهیانه و سالیانه هورمونها كه حتی دوام اثرشان سالهای متمادی نیز در بسیاری موارد باقیست این نكته را روشن می‌سازد كه:با شركت سالیانه- یك ماه- در ضیافتی كه بنام پروردگار برقرار است می‌توان  بقیه سال را ببركت میزبان معظمش در نعمت تعادل ترشحی و  در نتیجه در نعمت سلامتی بسر برد. بدین ترتیب كه هرمونی از هیپوفیزمقدار ترشح ادرار را متعادل می‌سازد.

(ه) باثبات رسیده كه بین لوزالمعده و فوق كلیوی ارتباط بسیار نزدیكی برقرار است.

(و) محقق داشته اند بتدریج با بالارفتن سن ترشحات هورمونی لوزالمعده كاهش می‌یابد ولی غدد فوق كلیوی‌هورمونی تولید می‌كند كه مرور زمان در آن بی تاثیر است.

اگر در طول سال پیش آمدهای ناگواری اعم از سوء تغذیه یا غیر از آن تعادل ترشحات غددی را بهم زده باشند روزه می‌تواند تعادل مجددی بین آنها برای مدتها برقرار سازد.

علت چاقی بعد از ماه رمضان

بررسی‌های انجام شده در سال‌های اخیر نشان می‌دهد به علت ولع غذا‌خوردن هنگام افطار و نیز مصرف مواد قندی غیر‌طبیعی مانند زولبیا و بامیه درماه رمضان...

 به علت ولع غذاخوردن هنگام افطار، اغلب روزه‌داران پس از ماه مبارک رمضان چاق‌تر می‌شوند.

بررسی‌های انجام شده در سال‌های اخیر نشان می‌دهد به علت ولع غذا‌خوردن هنگام افطار و نیز مصرف مواد قندی غیر‌طبیعی مانند زولبیا و بامیه درماه رمضان، اغلب روزه‌داران پس از ماه رمضان نه فقط از وزن آنها کم نمی‌شود، بلکه چاق‌تر هم می‌شوند. مصرف زولبیا و بامیه به مقدار کم منعی ندارد؛ اما با توجه به این‌که برای تهیه‌ی آنها از شکر و روغن استفاده می‌شود، ارزش غذایی بالایی ندارند. ضمن این‌که اغلب این مواد در شرایط غیربهداشتی تهیه می‌شوند و آلوده‌اند؛ بنابراین خوردن این نوع شیرینی‌ها در ماه رمضان به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

بهترین ماده‌ی قندی برای مصرف در ماه رمضان خرماست که هیچ عوارضی ندارد و باعث بالا رفتن قند خون نمی‌شود، به علاوه مقدار زیادی از ویتامین‌های بدن را نیز تأمین می‌کند. هنگام افطار با توجه به خالی ماندن معده برای مدت نسبتا طولانی، نباید به صورت ناگهانی به خوردن غداهای سنگین و شام مفصل اقدام کرد، بلکه به‌جای آن بهتر است روزه‌داران با مقداری نان و پنیر و سبزی افطار کنند تا ولع گرسنگی آنها برطرف شود و دو ساعت بعد شام بخورند. البته این توصیه بیشتر برای افراد بالغ است و نوجوانان در سن رشد می‌توانند بلافاصله یک وعده غذایی کامل بخورند.

روزه‌داران پس از افطار مختصر، بهتر است به مقدار فراوان مایعات بویژه آب میوه و چای بخورند و حتی گشودن روزه با یک لیوان آب گرم یا چای توصیه می‌شود. نکته مهمی‌ که معمولاً در ماه رمضان مورد غفلت قرار می‌گیرد خوردن سحری است؛ زیرا بسیاری از روزه‌داران به خصوص جوانان و نوجوانان به علت تنبلی هنگام سحر بیدار نمی‌شوند و فقط یک نوبت در روز یعنی در افطار غذا می‌خورند. چنین رفتاری به شدت خطرناک است و موجب سوءتغذیه و ضعف می‌شود. بنابراین، روزه‌داران حتی در صورت خوردن چند عدد خرما و یک لیوان چای باید سحری بخورند.

مصرف انواع گروه‌های غذایی در هر یک از وعده‌های سحری و افطار لازم است و روزه داران هنگام سحر و افطار باید غذای کامل حاوی پروتئین‌های حیوانی، شیر، میوه و سبزی مصرف کنند. برخی روزه‌داران در طول روز بیشتر احساس تشنگی می‌کنند.

بنابراین باید هنگام افطار و سحری بیشتر مایعات مصرف کنند، عده ای دیگر بیشتر دچار ضعف و گرسنگی می‌شوند و باید گوشت و مواد قندی هنگام افطار و سحری مصرف کنند.

اگر روزه‌داران موجب نظم در زندگی و مصرف درست مواد غذایی شود، در بهبود سلامت بدن نقش بسزایی دارد، به شرط آن که روزه‌داران دو وعده کامل بخورند و از مصرف چهار گروه غذایی غلات و سیب زمینی، گوشت قرمز و سفید، شیر و لبنیات و سبزی و میوه غافل نشوند.

منبع : tebyan.ne